Kooperacja, wspólnota, protest
Zajęcia poświęcone będą rozmaitym radykalnym ideom wspólnotowym w kontekście współczesnego miasta. Nie chodzi jednak o miasto rozumiane jedynie jako kompleks urbanistyczny, czy nawet wyłącznie jako organizm społeczny, ale raczej pojmowanie miasta bliżej starogreckiego znaczenia terminu polis – miejsca formowania się tożsamości zoon politikon, zwierzęcia politycznego, jednocześnie miejsce narodzin polityki, języka i kultury (rozumianej jako wytwarzanie wciąż nowych wartości). W warunkach opisanych przez badaczy społecznych na czele z Zygmuntem Baumanem przemian postnowoczesnych i postindustrialnych, które dotykają współczesne miasta w stopniu porównywalnym jedynie z pierwszą rewolucją społeczno-przemysłową, tożsamość (społeczna, kulturowa, polityczna) obywateli miasta nie może być już rozumiana już w formie substancjalnego i idealnego podmiotu nowoczesności (Kartezjusz-Kant-fenomenologia), o tę tożsamość toczy się walka pomiędzy rozmaitymi aktorami globalnej sieci społeczno-polityczno-ekonomicznej, naddeterminowując jej znaczenie i przeformułowując status miasta we współczesnym świecie. A wszystko to w okresie narastającego niezadowolenia i niepokojów oraz utopii i alternatyw dla świata pączkujących w tempie geometrycznym i rozpalających wyobraźnie wielu ideologów, badaczy i aktywistów miejskich. Zajęcia miałyby zatem ambicję wypracowywania nowego języka do opisu zmian, jakie następują na naszych oczach, dosłownie: uwrażliwienia na formy nadchodzącej wspólnoty, która przenika miasto i formuje nowe możliwości miejskich polityk.
Literatura:
Doskonała miejska wspólnota – utopijne marzenie nowoczesności
- F. Armand, R. Maublanc, Fourier.
- A. Sikora, Fourier.
- P. Kropotkin, Państwo i jego rola w rozwoju historycznym, w: P. Kropotkin, Pomoc wzajemna jako czynnik rozwoju.
- F. Jameson, Archeologie przyszłości.
- Z. Bauman, Socjalizm. Utopia w działaniu.
Formowanie miejskiego doświadczenia politycznego – Rewolucja 1905
- W. Marzec, Rebelia i reakcja. Rewolucja 1905 roku i plebejskie doświadczenie polityczne, roz. Proletariacka sfera publiczna.
- Rewolucja 1905. Przewodnik Krytyki Politycznej, red. W. Marzec, K. Piskała.
Rzeczpospolita spółdzielcza – kooperatyzm jako ideologia mniejsza
- E. Abramowski, Znaczenie spółdzielczości dla demokracji, Idee społeczne kooperatyzmu, w: E. Abramowski, Braterstwo, solidarność, współdziałanie. Pisma spółdzielcze i stowarzyszeniowe.
- A. Próchnik, „Szklane domy”. Eksperyment z życia spółdzielczego, w: Kooperatyzm, spółdzielczość, demokracja. Wybór pism, red. B. Błesznowski.
- T. Toeplitz, Znaczenie spółdzielczego budownictwa mieszkaniowego, w: Kooperatyzm, spółdzielczość, demokracja. Wybór pism, red. B. Błesznowski.
- B. Błesznowski, Utopia w służbie demokracji – wokół źródeł kooperatyzmu, w: Kooperatyzm, spółdzielczość, demokracja. Wybór pism, red. B. Błesznowski.
Filozofia miasta postnowoczesnego
- E. Rewers, Post-polis. Wstęp do filozofii postnowoczesnego miasta.
- H. Lefebvre, The Production of Space.
- Rethinking Architecture. A Reader in Cultural Theory, red. N. Leach.
- B. Jałowiecki, M. S. Szczepański, Miasto i przestrzeń w perspektywie socjologicznej.
Rządzenie przestrzenią – miasto biopolityczne
- M. Foucault, Bezpieczeństwo, terytorium, populacja. Wykłady w College de France 1977-1978.
- Space, Knowledge and Power. Foucault and Geography, red. J. W. Crampton, S. Elden.
Miasto sieciowe – władza i opór w czasach Internetu
- M. Castells, Sieci oburzenia i nadziei. Ruchy społeczne w erze Internetu.
- M. Castells, Społeczeństwo sieci.
- D. Lyon, The Electronic Eye. The Rise of Surveillance Society.
Sytuacjonizm – urbanistyka dryfująca
- Przewodnik dla dryfujących. Antologia sytuacjonistycznych tekstów o mieście, wyb. M. Kwaterko i P. Krzeczkowski.
- P. Mościcki, My też mamy już przeszłość. Guy Debord i historia jako pole bitwy.
Wspólnota, która nadchodzi
- J.-L. Nancy, Rozdzielona wspólnota, w: J.-L. Nancy, Rozdzielona wspólnota.
- G. Agamben, Wspólnota, która nadchodzi.
Nowy kooperatyzm
- M. Vieta, The New Cooperativism, „Affinities” 2010, vol. 4, no. 1.
- P. Ranis, Cooperatives Confront Capitalism.
- A. Bilewicz, D. Potkańska, Jak kiełkuje społeczeństwo obywatelskie? Kooperatywy spożywcze w Polsce jako przykład nieformalnego ruchu społecznego, „Trzeci sektor” 2013, nr 1 (3).
Ekonomia wspólnoty
- J. K. Gibson-Graham, The Community Economy, w: J. K. Gibson-Graham, Postcapitalist Politics.
- J. K. Gibson-Graham, The End of Capitalism (As We Know It). A Feminist Critique of Political Economy.
- Making Other Worlds Possible. Performing Diverse Economiem, red. G. Roelvink, K. ST. Martin, J. K. Gibson-Graham.
- J. Rifkin, Społeczeństwo zerowych kosztów krańcowych.